فهرست مطالب

مطالعات پیشگیری از جرم - پیاپی 16 (پاییز 1389)

فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم
پیاپی 16 (پاییز 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/09/01
  • تعداد عناوین: 8
|
  • قدرت الله خسروشاهی، حیدر منصوری صفحه 7
    پیشگیری زودرس، به عنوان شاخه ای از پیشگیری اجتماعی، درصدد است تا از رهگذر مداخلات زودهنگام و از طریق به کارگیری عوامل حمایتی، بر روی عوامل خطر اثر گذاشته، از بزهکاری کودکان و نوجوانان جلوگیری کند. یکی از رویکردهای مهم در این پیشگیری، رویکرد خانواده مدار یا پیشگیری بر پایه برنامه-های خانواده محور است. رویکرد خانواده مدار به دنبال شناخت عوامل خطر و عوامل حمایتی مرتبط با خانواده است تا با به کارگیری عوامل حمایتی، به مثابه یک سپر در مقابل عوامل خطر، از تاثیرات سوء این عوامل بکاهد و بدین طریق از بزهکار شدن کودک ممانعت به عمل آورد.
    در این رویکرد عواملی چون فقر، ناتوانی در تربیت، بی مهری والدین، خشونت و تندروی در تربیت، بزهکاری اعضای خانواده و طلاق به عنوان عوامل خطرزا در نظر گرفته می شود؛ که برای مقابله با آن ها، برنامه هایی طراحی و به اجرا گذاشته می شود. مهم ترین این برنامه ها عبارتنداز: برنامه های مبتنی بر آموزش والدین، ملاقات های خانگی، خانواده درمانی و برنامه هایی با رویکرد جامع.
    کلیدواژگان: پیشگیری، پیشگیری زودرس، عوامل خطر، عوامل حمایتی، خانواده، کودکان و نوجوانان
  • بیتا حامد، سپیده پشنگ صفحه 27
    سرقت از باسابقه ترین جرائم بشری است که در جوامع مختلف به شیوه های گوناگون وجود دارد. این پدیده نه تنها باعث ایجاد ضرر و زیان های مادی برای افراد جامعه می شود، بلکه به وضعیت روانی و احساس امنیت مردم نیز لطمه بسیاری می زند. با توجه به این که پدیده سرقت در شهر کرمانشاه از جمله جرائمی است که آمارهای آن رو به فزونی است، این پژوهش به بررسی دلایل اقتصادی، اجتماعی و انتظامی ارتکاب سرقت در شهر کرمانشاه پرداخته است. در این میان بیشتر به عوامل امنیتی و پلیسی (انتظامی) تاکید شده است.
    جامعه آماری این پژوهش را سارقان (منزل، مغازه، خودرو) زندانی در زندان دیزل آباد کرمانشاه تشکیل دادند که برای اطمینان از درستی تحقیق، حجم نمونه برابر با جامعه آماری گرفته شد؛ یعنی کلیه سارقان (منزل، مغازه، خودرو) زندانی حاضر در زندان، انتخاب شدند و پرسش نامه مربوطه در بین آنان توزیع و تکمیل شد.
    برای چارچوب نظری پژوهش، پس از مرور جامعی بر مبانی نظری و پیشینه پژوهش، چارچوبی تلفیقی از نظریه های فشار ساختاری (مرتون)، انتقال فرهنگی (ساترلند)، کنترل اجتماعی (هیرشی)، مناطق جرم خیز (شاو و مک گی)، آنومی و ساختار خانواده (گود) و نظریه شیوه زندگی انتخاب شد که بتواند اهداف تحقیق را پاسخ گو باشد.
    یافته های پژوهش نشان داد که اکثر سارقان، پایگاه اجتماعی اقتصادی پایینی در جامعه داشته اند و طبعا وسایل لازم برای رسیدن به اهداف مشروع را نداشته اند. این بدان معنی است که عواملی چون محرومیت نسبی در زندگی و دست نیافتن به پایگاه اجتماعی مورد انتظار، آنان را به سوی جرم سوق داده است. بنابراین اگر بناست با سرقت مبارزه شود، به جای مبارزه با سارق، که خود محصول و برون داد سیستم است، باید به اصلاح ساختاری پرداخت که سارق را پدید می آورد.
    کلیدواژگان: سرقت، عوامل امنیتی، کرمانشاه، پیشگیری
  • یزدان صیقل، سیدمهدی حسینی صفحه 63
    بزهکاری به منزله یکی از منابع عمده ناامنی در جوامع بشری، همواره با واکنش های سرکوب گرانه و قهرآمیز (پیشگیری کیفری) دولت ها پاسخ داده شده است. اما ظرفیت محدود نظام کیفری در مبارزه مؤثر با بزهکاران و گسترش اشکال جدید بزهکاری ناشی از تحولات فناورانه، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، دولت ها را به سوی مطالعه، اتخاذ و اعمال راهکارهای غیرکیفری سوق داده است. از این روست که امروزه در کنار پاسخ های سرکوبگر، ضرورت جستجوی پاسخ هایی خارج از قلمرو حقوق کیفری احساس شده است. این گونه پاسخ ها جنبه کنشی داشته و با ماهیتی غیرقهرآمیز یا در مقام سالم سازی جامعه یا برای رفع بحران های جرم زا و یا برای به هم زدن اوضاع و احوال ماقبل بزهکاری اتخاذ می شوند.
    اتخاذ تدابیر و سازوکارهای پیشگیرانه به ویژه پیشگیری غیرکیفری از جرائم سمعی و بصری که نوعی تعرض به حریم خصوصی ارتباطی و اطلاعاتی افراد به شمار می روند، ضروری است. از آن جا که سهم پاسخ های غیرکیفری در مقایسه با پاسخ های کیفری در قبال این گونه جرائم در نظام عدالت کیفری ایران ناچیز است، تحقیق حاضر بر آن است در دو بند به شناسایی و ارائه راهکارهای غیرکیفری در راستای مبارزه با جرائم سمعی و بصری بپردازد.
    کلیدواژگان: اقدامات کنشی، جرائم سمعی و بصری، پیشگیری اجتماعی، پیشگیری وضعی
  • مهدی صادقی فرد صفحه 85
    بدون تردید، توسعه و پیشرفت جوامع بشری، مرهون نیروی انسانی سالم، متعهد، متخصص و جوان در آن جوامع است. اما یکی از عواملی که در نابودی نیروی انسانی، به ویژه جمعیت جوان و فعال جوامع، سهم بسزایی دارد، پدیده بزهکاری است که امروزه گریبانگیر بسیاری از کشورها، از جمله ایران شده است. هدف این پژوهش، شناخت عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش نوجوانان و جوانان پسر به بزهکاری است.
    روش تحقیق مطالعه حاضر، از نوع پیمایشی بوده و داده های این پژوهش با استفاده از پرسش نامه به دست آمده است. جامعه آماری پژوهش، 96 نوجوانان و جوانان بزهکار پسر بودند که در مقطع زمانی آبان تا دی ماه 87 در زندان بیرجند به سر می بردند. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها از ضریب همبستگی پیرسون، ضریب اتا و رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است.
    نتایج تحقیق نشان داد که بین هریک از متغیرهای میزان نابسامانی خانواده (01/0p <، 53/0r =)، نوع هم سالان (01/0p<، 76/0r=) و فقر اقتصادی خانواده (01/0p <، 32/0r =) با بزهکاری پاسخ گویان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد، اما بین مهاجرت و نحوه گذران اوقات فراغت با بزهکاری پاسخ گویان رابطه معنی داری یافت نشد. علاوه بر این، یافته های تحقیق نشان داد که بین میزان پایبندی مذهبی خانواده و بزهکاری پاسخ گویان رابطه معکوس و معناداری وجود دارد (01/0p <، 39/0-r =). نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره نیز نشان داد که از متغیرهای موجود در مدل تحلیلی تحقیق، دو عامل میزان نابسامانی خانواده و نوع هم سالان نسبت به بزهکاری پرسش شوندگان اثر معنی دار دارد (01/0p <). همچنین آمارها و شاخص های رگرسیونی در این میان نشان می دهد که عوامل موجود در معادله تقریبا 69 درصد (69/0 = R2) از واریانس متغیر وابسته (بزهکاری) را تبیین می کنند. سرانجام نتایج تحلیل مسیر بیانگر آن است که هم سالان بزهکار با ضریب مسیر 66/0 و میزان نابسامانی خانواده با ضریب مسیر 26/0، به ترتیب بالاترین سهم را بر بزهکاری پاسخ گویان دارند.
    کلیدواژگان: انحراف اجتماعی، بزهکاری، پیشگیری، عوامل اجتماعی، نوجوان، جوان
  • سیدسجاد کاظمی سرکانه صفحه 115
    در جوامع سنتی، اصطلاح ناموس از جمله مفاهیمی است که ارزش منحصربه فردی دارد و مبین یک واقعیت اجتماعی و فرهنگی است. اعضای چنین جوامعی، خدشه دار شدن شرف و آبروی خود را دردناک تر از از دست دادن مال یا مرگ عزیزان تلقی می کنند. بنابراین در جامعه سنتی مبتنی بر قبیله و طایفه، برای ناموس اهمیت قابل ملاحظه ای قائلند، همچنان که آن را به عنوان ملاک و معیاری برای ارزیابی ارزش، اعتبار و جایگاه اعضای جامعه خود به حساب می آورند. این معیارها از آداب و رسوم، عادات، میراث گذشتگان و در کل مفاهیم اجتماعی به دست آمده است. بر طبق این معیارها، ناموس بر ایده ای بنا شده که بر مبنای آن سربلندی و اعتبار مردان خانواده و قبیله تنها به رفتار خودشان وابسته نیست، بلکه به رفتار افراد مؤنث خانواده و در کل آبرو و پاکدامنی زن نیز وابستگی کامل دارد؛ رفتار و عملی که باید تحت نظارت واقع شود. زن نیز وظیفه دارد که از ناموس و شرف خود محافظت کند، چون شرف، اعتبار و ناموس خانواده و فامیل با عملکرد وی پیوند خورده است. اما سؤال اصلی این جاست که این آداب و رسوم چگونه شکل گرفته است؟ مؤلفه های آن چیست؟ و نحوه اثرگذاری آن بر پدیده هایی همچون قتل های ناموسی چگونه است؟ در این تحقیق، رابطه پدیده قتل های شرافتی با آداب و رسوم حاکم بر جامعه بررسی شده و تاثیر این آداب و رسوم بر میزان این قتل ها مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: قتل ناموسی، فرهنگ، آداب و رسوم، جنسیت
  • حسین غلامی، مینا افضلیان صفحه 141
    مجازات به عنوان ابزاری دردناک، رنج آور و رسواکننده همواره نیاز به توجیه و مشروعیتی قوی داشته است. در همین راستا (توجیه نهاد مجازات) نظریه های بسیاری در قالب نظریه های کیفرشناختی ارائه شده که تاثیرپذیری هرکدام از آن ها می تواند زیربنای سیاست جنایی کیفری یک کشور را تشکیل داده و قانون گذار را به سمت تعیین نوع و میزان خاصی از مجازات سوق دهد.
    به نظر می رسد قانون گذار ایران در تعیین مجازات های تعزیری و بازدارنده (موضوع کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی)، با عنایت به این که توجه خود را در تعیین مجازات، به نوع و شدت جرم معطوف کرده و از میان انواع مجازات ها تاکید بیشتری بر مجازات حبس داشته (213 مورد از میان 228 مورد تعیین مجازات) از دو نظریه سزادهی و بازدارندگی (ارعاب عام و خاص) به عنوان یکی از ابزارهای نظریه کلان فایده گرایی تاثیر پذیرفته است. به عبارتی قانون گذار در این کتاب هم سزاگرا بوده و هم فایده گرا و از میان ابزارهای فایده گرایی بیشتر متمایل به نظریه بازدارندگی بوده است.
    کلیدواژگان: مجازات، سیاست جنایی، سزادهی، بازدارندگی، سلب توان بزهکاری
  • مرتضی میرزایی مقدم صفحه 173
    شدت و قطعیت کیفرها که از راهبردهای پیشگیری کیفری از جرم هستند، ذهن اندیشمندان و قانون گذاران بسیاری را تحت تاثیر خود قرار داده است. این تاثیرگذاری در این جهت بوده که هرچه بر شدت کیفر از طریق بالا بردن میزان درد و رنج حاصل از اجرای آن و نیز بر قطعیت اجرای آن از طریق حذف یا به حداقل رساندن موانع اجرای کیفرها بیافزاییم، از شمار جرائم کاسته ایم. در مورد اصل تاثیرگذاری این دو عنصر در بازداری از جرم، اختلاف است. به طوری که در برهه ای شدت کیفرها در جایگاه والاتری قرار گرفته است و در برهه ای دیگر این قطعیت است که توجه بیشتری را معطوف خود ساخته است. عده ای نیز جایگاه این دو عنصر را برابر دانسته و حکم به تاثیر یکسان آن ها در بازداشتن و پیشگیری از جرم داده اند و سرانجام این که برخی دیگر، بررسی کلی این موضوع را بدون تمایزگذاری بین جرائم مختلف و مجرمان متفاوت، نادرست دانسته و نسبت اثرگذاری این دو عنصر را در موارد گوناگون متفاوت یافته اند.
    کلیدواژگان: نظریه بازدارندگی، شدت، قطعیت، کیفر، پیشگیری
  • گری جانسون ترجمه: حسین سمیعی زنوز، مجتبی نقدی نژاد صفحه 197
    نشست ترمیمی، الگویی نو از مداخله نظام عدالت کیفری است که به طور فزاینده ای در بریتانیا مخصوصا به عنوان شیوه ای برای اعلام هشدارهای پلیس، به بزهکاران نوجوان مورد استفاده قرار می گیرد. در حال حاضر نشست ترمیمی موضوع بحث های جذاب و جالب توجهی قرار گرفته است که تمرکز این بحث ها بر کارآیی آن (به عنوان یکی از روش های کاهش میزان ارتکاب جرم)، منافع آن نسبت به بزه دیدگان، قابلیت پیاده سازی آن در جوامع مدرن امروزی، اثرات آن بر حقوق شکلی دستگیرشدگان و نهایتا خطر تبدیل آن به فرآیندی برای تحقیر بزهکار است. این نوشتار درصدد است که بحث را به مسائل پیچیده تر، اما به همان اندازه مهم بکشاند. تمرکز این نوشتار بر روی فرآیندهای شرم ساری بازپذیرکننده است که در نتیجه تلاش های جان برایت ویت، به هسته مرکزی نشست ترمیمی تبدیل شده است.
    مقاله حاضر، این فرآیندها را در پیش زمینه و مفهوم گسترده تر تاریخی و فرهنگی، از قبیل ظهور مجدد مجازات های شرم آور و تحقیرکننده در ایالات متحده آمریکا، حمله به نظریه شرم ساری توسط سیاستمداران افراطی در حوزه فرهنگ و تغییراتی که در طول تاریخ در واکنش احساسی ما نسبت به بزهکاران رخ داده، بررسی می کند. پرسش های زیر در این تحقیق بررسی مطرح می شوند: متمایز از مفهوم کیفری، مفهوم سیاسی فرآیند شرم سار کردن بزهکاران چیست؟ فرآیند مذکور چگونه بر هدف مترقی فرهنگی شناخت کامل تر از شخص انسان، تاثیر می گذارد؟ در چه مواردی بخشش و گذشت، بیشتر یک عمل نادرست و غیراخلاقی است تا یک عمل پسندیده اخلاقی
    کلیدواژگان: عدالت ترمیمی، نشست ترمیمی، شرم، جبران ضرر، عذرخواهی، بخشش
|
  • Dr. Ghodrat-Allah Khosroshahi Page 7
    Developmental prevention as a division of social prevention aims to prevent child and juvenile's delinquency by applying protective elements and early interventions which affect risk factors. One of the most important approaches of this prevention is family-oriented one, which tries to recognize risk factors and supportive family-related elements, so that by applying the latter reduce the affection of the risk factors; i.e. preventing the subsequent criminality of the juveniles and childrenIn the approach, elements such as poverty, inability of training, poor parents supervision, violence, radicalism in training, the criminality of family members, and divorce are considered as risk factors, which to response them, some programs are designed and implemented (e.g. parent training, home visitation, family trophy, and integrated approach programs).
  • Bita Hamed, Sepideh Pashang Page 27
    Theft is an old crime of the history of human societies. Considering the fact that the rate of this crime is increasingly high in Kermanshah, this article aims to study the social and economical reasons of that, and emphasizes more on security and police-related elements. The sample population of the study includes thieves (of houses, stores, and cars) which are in Dizel Abad jail or Kermanshah. To reach at a more intact result, all the prisoners of theft were chosen to fulfill the questionnaire; and hence, the simple size is equal with the sample population. In theoretical approach, considering the scientific background of the research, a complex framework of pressure theory of Merton, cultural transition of Sutherland, social control of Hirschi, hot spot zones of Shaw and McKay, anomie and family structure of Goad, and life style theory were chosen, in order to reach at the objectives of the study. According to the findings of the study, a majority of thieves socially and economically relates to low classes, and subsequently lack the requirements to access their goals. It indicates that indicators such as relative poverty led them to commit crime. Hence, to control theft, instead of concentrating on thief who is the outcome of social and economical situation of society, structural reforms must be put into account.
  • Yazdan Seyghal, Seyed Mahdi Hoseyni Page 63
    Crime, an important source of insecurity in societies, has been always responded by repressive or retributive reactions of states. But the limits of criminal justice to effectively fight with offenders, and the prevalence of new forms of criminalities related to the development of technology, economy, culture, and politics made states begin using non-criminal solutions; which actively respond the crime. These responses are aimed to intact the society, react to crime-producer crises, or disturb the situations preceding the crime. Implementing the preventive tactics especially non-criminal ones is necessary to react to audio and video crimes, which somehow violates the privacy of people. Because of the fact that the portion of non-criminal measures compared to criminal actions is tiny, this article is to recognize and present non-criminal solutions to control video and audio crimes.
  • Mahdi Sadeghifard Page 85
    It is not negotiable that development in societies depends on health, professional, responsible and young work labors, and criminality is a serious threat of this power. The objective of this research is to recognize the effective social elements directing masculine youths and juveniles to criminality. The method of this research is a kind of survey, and the data are collected by questionnaires. The sample includes 96 masculine juveniles and youths which during October 2008 to January 2009 were imprisoned in Birjand Jail. According to the findings of the research, there is a meaningful relation between family disorder,peers, and family poverty variables and the criminality of responders. But no meaningful relation was found between migration and leisure time spending variables and the criminality of responders.
  • Seyed Sadjad Kazemi Sarakane Page 115
    In conventional communities, Honor is a unique concept which reflects cultural and social realities. For the members of such community, violation of the honor is more important than their lives and properties. Hence, in tribe-base communities, honor is a considerable value which respecting to it determines the social level of the members. It derives from customs, traditions and other heritages of bribe ancestors which believe not only men's dignity depend on their own behaviors but also the chastity of their women who must be controlled. So woman must watch her honor and dignity; because her honor is the honor of the family, and consequently the honor of the tribe. Here, the main question is that how these customs was formed and established; which characteristics they have; and how do it affect to phenomena like honor killings?In this article, considering the relationship between honor killings and social customs, the influence of the latter to the happening of the first is analyzed.
  • Dr. Hoseyn Gholami, Mina Afzalian Page 141
    Punishment, as a painful and dishonoring instrument, always needs to be seriously justified and legitimated. In this regard, base on the penological approaches, lots of theories have been introduced which each of them may be a basis for criminal policy of some states and accordingly, conduct the government to a particular kind or amount of punishment. Among these theories, it seems thatthe legislator of Iran,in part five of Islamic Criminal Act,ismore affected by punitive and deterrent theories, as instruments of utilitarianism; because, in determining the punishments,the legislator concentrates on the type and seriousness of them, and in 213 of 228 occasions, instead of considering other punishments,emphasizes on imprisonment. In fact, in this part, the legislator is both retributive and utilitarian, and among different instruments of utilitarianism, tends to deterrence theory.
  • Morteza Mirzaei Moghaddam Page 173
    The severity and certainty of the punishments, which are the guidelines of punitive crime prevention, have been the interesting issues for lots of legislators and scholars. According to some punitive crime prevention theories, whatever the severity of penalties (by intensifying the pain of punishments) and the certainty of that (by omitting or decreasing the obstacles of implementing penalties) increase, the rate of crime decrease.Respecting the effectiveness of these two factors in preventing crime, there are some disagreements; so that each of them, in some particular periods of time, has been considered more important, rather than the other. However, some people believe that they both have the same outcome in deterring and preventing crime. According to a third view, considering of the effectiveness of the severity and certainty of punishments, generally and without distinguishing different crimes and criminals, is a false method; because the effectiveness of each of them differs according to different conditions.
  • Gerry Johnstone Page 197
    Restorative conferencing is a new style of criminal justice intervention which is being increasingly used in Britain,especially as a method of delivering police cautions to youth offenders.It is currently the subject of a lively debate,focusing on its effectiveness as a method of crime reduction,its benefits to victims,its feasibility in modern society,its effect upon procedural rights of arrestees,and the danger of it becoming a degradation ceremony.This paper seeks to extend the debate to include less obvious,but equally important,issues.The paper focuses on the processes of reintegrative shaming, which inspired by the work of John Braithwaite and are at the core of restorative conferencing.It places these processes in broader historical and cultural contexts,such as the re-emergence of shame sanctions in the USA,the attack on the notion of shame launched by cultural radicals,and the changes which have occurred historically in our emotional response to offenders.Three sets of questions emerge:What is the politicalas distinct from penalmeaning of the practice of shaming offenders?How does the practice affect the progressive cultural aim of fuller realization of the individual?At what point does forgiveness become less of a virtue,more of a vice?